Wednesday, April 28, 2010

Η σιωπή της γλυπτικής

Ας μιλήσω λίγο για τη σχέση της φόρμας και της τεχνικής με το περιεχόμενο. Οι φιγούρες αυτές είναι χάρτινες κατασκευές. Ελαφριές μα στιβαρές. Εύθραυστες και συνάμα δυνατές. Η εσωτερική τους δομή, χαρτονένιος κάναβος από κάθετες και οριζόντιες, συγκρατεί το εξωτερικό «φαίνεσθαι» και συμμετέχει στην έξω εικόνα, είτε όταν αποκαλύπτει τον εαυτό της μέσα από τρύπες -τραύματα, είτε όταν διαφεύγει από ανοίγματα της μορφής σε ελεύθερους σχηματισμούς στον χώρο.

Η εξωτερική εικόνα -στάση, ποιότητα υφής που δείχνει εκδορές, θραύσματα, συρραφές του «είναι» της κάθε μιας από αυτές τις φιγούρες- δυναμoποιεί τη στάση του γλυπτού και αποδίδει στο περιεχόμενο νόημα μιας απλής ερώτησης: ποια είναι η ανθρώπινη συνθήκη;

Θα έλεγα ότι για μένα οι ματωμένες αυτές μορφές είναι σπουδή πάνω στην ανθρώπινη φύση του πόνου, της απώλειας και της αποδοχής. Είναι μια δουλειά πάνω στα όρια διαφορετικών περιοχών και στέκει ανάμεσα σε αντιμαχόμενα ζητήματα είτε παντρεύοντας τα ζητήματα αυτά είτε εκθέτοντάς τα συγχρόνως σε διαφορετικούς συσχετισμούς. Μπαίνουν θέματα υπόστασης, φύλου, ερωτήματα για τη σχέση της κλασικής με τη σύγχρονη σκέψη, για τη χρήση της τεχνικής ως μοχλού έκφρασης. Μα ίσως περισσότερο απ' όλα αυτό που με ενδιαφέρει είναι οι ποσότητες και οι συσχετισμοί. Η αποφυγή του «κραυγαλέου». Τι γίνεται στην κόψη του ξυραφιού, όταν αποφεύγουμε την επίφαση της μιας ή της άλλης κατεύθυνσης που διαχειριζόμαστε, είτε μορφολογικά είτε από άποψη περιεχομένου.

Εκεί λοιπόν είναι που ανήκει ένας ολόκληρος κόσμος. Είναι ο κόσμος των συσχετισμών των σχέσεων, η ευπάθειά τους, ο πλούτος των δυναμικών που αναπτύσσουν. Είναι ο κόσμος μέσα στον οποίο εργάστηκα τα τελευταία έξι χρόνια συνειδητά για να εμφυσήσω ζωή στα πλάσματα που εκθέτω.

  • Βάλλυ Νομίδου, Η ΑΥΓΗ: 28/04/2010

Η τέχνη και η... βιτρίνα της

Η "art athina", αυτή η “λαμπερή και μοναδική νησίδα τέχνης” -έτσι τη βαφτίζουν οι διοργανωτές της-, θα είναι και φέτος συνεπής στο ραντεβού της. Από 13 έως 16 Μαΐου θα φιλοξενηθεί για δεύτερη χρονιά στα Ολυμπιακά Ακίνητα του Φαληρικού Δέλτα και συγκεκριμένα στο γήπεδο TaeKwonDo. Παρά τους χαλεπούς καιρούς, στην εμφάνιση των οποίων σημειώνουμε παρεκβατικά ότι συνέβαλλε όσο μπορούσε η ισχυρή Ελλάδα των Ολυμπιακών Αγώνων, των εγκαταστάσεων συνακόλουθα, η φετινή “φουάρ” με προνομιακή μεταχείριση από κρατικά κονδύλια -έτσι λένε οι κακές γλώσσες τουλάχιστον- καλείται να αποδείξει τη στερεότητα ενός θεσμού, που από το 1993 μέχρι σήμερα ευημερεί μόνο στην προβολή από τα δελτία Τύπου των διοργανωτών.

Όμως ας είμαστε επιεικείς: Αυτή η ανούσια δημοσιότητα είναι που καταξιώνει και ωφελεί τη σημερινή τέχνη, χάρη σ' αυτή λάμπει, το μέσο και η προβολή είναι η πρόκληση και όχι τα ίδια τα έργα τέχνης. Οι διοργανωτές επιμένουν ότι είναι ένας θεσμός που όχι μόνο αντέχει, αλλά συνεχίζει την ανοδική και καταξιωμένη πορεία του στον διεθνή εικαστικό χάρτη. Αν λέγοντας διεθνή εικαστικό χάρτη εννοούμε το αμιγώς εμπορικό του μέρος, τότε ίσως τα πράγματα να είναι έτσι, αν όμως θεωρούμε ότι η ελληνική τέχνη μέσω της “art Athina” κατακτά τους αιθέρες του διεθνούς στερεώματος, τότε απλώς κάνουμε την πρόθεση ή την επιθυμία μας πραγματικότητα. Να φανταστείτε ότι από τη μεγάλη έγνοια για το παρόν και το μέλλον της ελληνικής τέχνης το Εικαστικό Επιμελητήριο δεν συμπεριελήφθη καν στους φορείς που εκλήθησαν να τιμήσουν με την παρουσία τους την τετραήμερη γιορτή της “φαληρικής” τέχνης.

Αντίθετα (όπως διαβάζουμε στο δελτίο Τύπου), στο πρόγραμμα της φιλοξενίας Vip έχουν ήδη ανταποκριθεί πολλοί συλλέκτες και προσωπικότητες της τέχνης από το εξωτερικό, οι οποίοι, εκτός από την art Athina θα επισκεφθούν ιδιωτικές συλλογές και μουσεία όπου θα ανταλλάξουν ιδέες για τα καυτά ζητήματα της τέχνης και κυρίως για τις... πωλήσεις της. Και κάτι ακόμη που αντιγράφουμε από το δελτίο Τύπου: “Φέτος η art Athina πάει και στο Αttica! Στο μεγάλο πολυκατάστημα που εμπνέεται από την τέχνη και πρωτοπορεί για μια ακόμη φορά δημιουργώντας μια αποκλειστική βιτρίνα όπου η μόδα και η τέχνη συναντιούνται σε ένα μοναδικό window display που θα προκαλέσει τόσο τους απαιτητικούς fashionistas όσο και τους λάτρεις της σύγχρονης τέχνης”.

Τελειώνοντας τον σχολιασμό θα πούμε πως στη φετινή διοργάνωση συμμετέχουν 58 γκαλερί από 11 χώρες (Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, ΗΠΑ, Ιταλία, Κύπρος, Αγγλία, Ολλανδία και Τουρκία) με έργα 300 περίπου καλλιτεχνών και 42 φορείς που σχετίζονται με τη σύγχρονη τέχνη, αλλά και μια παράλληλη έκθεση με βιβλία Ελλήνων καλλιτεχνών.

Δεν έχουμε παρά να ευχηθούμε καλή επιτυχία στον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Αιθουσών Τέχνης (ΠΣΑΤ) και κυρίως στην εταιρεία D.art, η οποία έχει αναλάβει το βάρος και τη... φαντασμαγορία της όλης διοργάνωσης.

  • Στ.Μ. Η ΑΥΓΗ: 28/04/2010

Henry Moore: "Τίποτα ζωντανό δεν είναι συμμετρικό"...

Η αναδρομική έκθεση για τον Χένρι Μουρ (1898-1986), που πραγματοποιείται -για έξι ολόκληρους μήνες- στο Λονδίνο δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη που έχει γίνει μέχρι σήμερα. Το σημαντικότερο είναι ότι μας προτείνει να εντάξουμε αυτό το έργο σε αυτήν την ταραγμένη περίοδο του εικοστού αιώνα, στην οποία είναι παρόντα το τραύμα του πολέμου, η έλευση της ψυχανάλυσης, οι νέες ιδέες πάνω στη σεξουαλικότητα, η πρωτόγονη τέχνη και ο σουρεαλισμός. Να το διαβάσουμε, επίσης, μέσα από τον σκοτεινό ερωτισμό του Ζωρζ Μπατάιγ, αλλά και την εξίσου σκοτεινή ποίηση του Έλιοτ.

Μέσα σε ένα κλίμα ανήσυχο και εσωστρεφές, το έργο του Μουρ μάς θυμίζει τις ασελγείς, παράλογες και βίαιες πλευρές του ασυνείδητου. Αναδύεται μια πραγματικότητα που καλεί μέσα από τις εκφράσεις του σώματος να παρουσιάσει ένα εσωτερικό γεμάτο επιθυμίες, τρωτά σημεία και προ-γλωσσικές μνήμες. Γιατί δεν μπορούμε να κατανοήσουμε αυτό το έργο παρά ως μια επιστροφή στο χθόνιο και σε ένα σώμα που είναι όλο και λιγότερο «αντικείμενο παρουσίασης» και περισσότερο θέμα για μια ψυχολογική έρευνα. Στο έργο Suckling Child του 1930 το σώμα της μητέρας έχει συρρικνωθεί σε ένα «καλό στήθος» και σε ένα «κακό», σύμφωνα με την έννοια που δίνει η Μέλανι Κλάιν σε αυτό. Η άμορφη μητέρα είναι απλώς μια περιοχή με μαστούς για να εκπληρώσει τις ασελγείς απαιτήσεις του παιδιού. Έχει συνδεθεί ο Μουρ με το κλασικό μοτίβο της μητέρας με το παιδί. Αλλά, συχνά, η μητέρα κοιτάζει μακριά σαν να θέλει να ξεφύγει, ενώ το παιδί φαίνεται τερατώδες. Άλλοτε γίνεται ένα ανησυχητικό πέος ή ένα φίδι όπως στη μακέτα του 1952.

Επηρεασμένος από τον αφορισμό του Roger Fry περί της τυραννίας της ελληνορωμαϊκής παράδοσης, ο Μουρ διακήρυττε πως η συμμετρία είναι θάνατος, αφού τίποτε ζωντανό δεν είναι τέλεια συμμετρικό. Απαιτούσε από τον σύγχρονο γλύπτη να βγάλει από τα μάτια του τα ελληνικά γυαλιά. Όπως και ο Τζιακομμέτι την ίδια περίοδο, ο Μουρ θέλει να δημιουργήσει φόρμες που να ενσαρκώνουν τον κατακερματισμό και το άγχος και οι οποίες δεν αποτελούσαν μέρος της κλασικής παράδοσης, αλλά σύμβολα του ερωτισμού, του παραλογισμού και της δυσαρμονίας. Χρειάζεται μια μη δυτική τέχνη ώστε να αποκτήσει την ώθηση για μια γλυπτική που την έβλεπε ως μετατοπιζόμενα επίπεδα μάζας -μια γλυπτική που να περικλείει τη ζωτικότητα και να είναι ικανή να μεταδώσει την ακεραιότητα του υλικού ακόμα και εάν αυτό είναι πρησμένο, καμπουριασμένο ή διαμελισμένο.

Ο Μπρανκούζι ανακάλυψε την απλοποιημένη φόρμα. Έκανε τους ανθρώπους να κοιτάνε τον όγκο γι' αυτό που είναι και τότε ο θεατής βλέπει τη μορφή του αυγού, της ωοειδούς φόρμας και μια συμπαγή φόρμα. Ο Μουρ προχωρά πιο πέρα: ανοίγει τη γλυπτική, δημιούργησε ανοιχτές προοπτικές με θέα μέσα από το γλυπτό, διατηρώντας την ουσία του όγκου της πέτρας. Τα έργα του αποδεικνύουν το έντονο ενδιαφέρον του για τη σχέση μεταξύ μορφής και φύσης. Οι καθισμένες ή ανακλημένες φιγούρες, ο βασιλιάς και η βασίλισσα, η μητέρα και το παιδί, το κεφάλι, παίρνουν όλα την ίδια μεταχείριση στο ζήτημα της ομοιογένειας της φόρμας. Δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε ένα φίδι, έναν τραυματισμένο στρατιώτη και ένα μωρό που θηλάζει το στήθος. Συνήθιζε να λέει: «Θυμίσου τα βότσαλα στην παραλία», η φύση επιδεικνύει ένα ατέλειωτο ρεπερτόριο από μορφές και όγκους.

Η οδυνηρή ευπάθεια του ανθρώπινου σώματος δεν είναι πουθενά αλλού καλύτερα εκφρασμένη παρά στα σχέδια του μετρό που κάνει ο Μουρ στη διάρκεια των βομβαρδισμών του Λονδίνου. Στα σχέδια αυτά υπάρχει μια ψυχολογική ένταση μέσα στα ομαδικά συμπλέγματα με τις αποξενωμένες μορφές που τις έχει τοποθετήσει η μοίρα σε μια κλειστοφοβική ατμόσφαιρα. Χρησιμοποιεί συμπληρωματικά και αντιθετικά χρώματα, όπως το ιώδες και το κίτρινο, το πορτοκαλί και το μαύρο, το ροζ και το πράσινο, για να τονίσει τη ψυχολογική ένταση. Άλλωστε οι φόρμες σε αυτά τα προσχέδια αποτελούν τα μελλοντικά του έργα.

Παναγιώτης Σ. Παπαδόπουλος, Η ΑΥΓΗ: 28/04/2010

Το «τριφύλλι» εμπνέει

Το «τριφύλλι» εμπνέει

Τα εκατό χρόνια του Παναθηναϊκού γιορτάζονται και εικαστικά, με μια έκθεση που θέλει να δείξει ότι το «τριφύλλι» εμπνέει. Τον Νοέμβριο του 2008 προσκλήθηκαν οι φοιτητές της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών να πάρουν μέρος σε έναν εικαστικό διαγωνισμό με θέμα την εκατονταετηρίδα της ομάδας.

Ογδόντα νέοι δημιουργοί ανταποκρίθηκαν με 150 ζωγραφικά έργα, εμπνευσμένα από παίχτες, στιγμιότυπα, εμβλήματα, αγώνες κ.λπ. Μια ειδική επιτροπή, από τον τότε πρύτανη της ΑΣΚΤ, Τριαντάφυλλο Πατρασκίδη, και έξι διδάσκοντες, έκριναν τα έργα και κατέληξαν στο πρώτο βραβείο για τον Ιωάννη Αμανατίδη, με χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ.

Το δεύτερο βραβείο μοιράστηκαν εννέα καλλιτέχνες: Ευθύμιος Μαλαφούτης, Αρτεμις Παπαδήμα, Δήμητρα Δημοπούλου, Νίκος Σαρλής, Δημήτρης Κατσούδας, Δημήτρης Παπαχρήστος, Χρήστος Μιχαηλίδης, Παρασκευή Μεντή και Καλλιρρόη Παναγοπούλου (1.000 ευρώ έκαστος)

Φέτος, όλα τα έργα θα παρουσιαστούν σε έκθεση, υπό τον τίτλο «100+Παναθηναϊκός. Το «τριφύλλι» εμπνέει», σε έναν νέο πολυχώρο «Χώρος 12Α», στην οδό Κύπρου 12Α, στο Μοσχάτο, από αύριο στις 8.30 μ.μ. έως και τις 15 Μαΐου. Την ημέρα των εγκαινίων, τα έργα θα δημοπρατηθούν και τα έσοδα θα περιέλθουν στον ερασιτέχνη Παναθηναϊκό για τις ανάγκες των τμημάτων του.

Tuesday, April 27, 2010

Φωτογραφική έκθεση με όψεις της πόλης στη Θεσσαλονίκη

  • Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 6 Μαΐου.

Ένα διαφορετικό πορτρέτο της Θεσσαλονίκης, όπου κυριαρχούν οι κρυφές γωνιές της, «αιχμαλώτισαν» με το φωτογραφικό φακό τους 40 καλλιτέχνες. Το αποτέλεσμα της δουλειάς τους παρουσιάζουν στην έκθεση «Τόπος- Θεσσαλονίκη», που εγκαινιάστηκε στο Αλατζά Ιμαρέτ.

Οι φωτογραφίες επιλέχτηκαν ανάμεσα σε εκατοντάδες συμμετοχές στο φωτογραφικό διαγωνισμό «Για ένα πορτρέτο της Θεσσαλονίκης». Το διαγωνισμό και την έκθεση συνδιοργάνωσαν το 2009 η Δημοτική Κίνηση «Θεσσαλονίκη των πολιτών και της οικολογίας» και το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της Φωτομπιενάλε 2010.

«Η Θεσσαλονίκη αναζητά τη νέα ταυτότητά της. Στην αναζήτηση αυτή ο φωτογραφικός φακός κατέχει σημαντική θέση», τόνισε ο επικεφαλής της δημοτικής παράταξης, Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, κατά τη διάρκεια των εγκαινίων. «Τα έργα που εκτίθενται αποτυπώνουν τη φανερή και κρυφή Θεσσαλονίκη, τις κρυφές χαρές και πληγές της», συμπλήρωσε.

«Στις φωτογραφίες που εκτίθενται αποτυπώνονται στοιχεία της πόλης που δεν έχουμε συνηθίσει: νερόλακκοι, φράχτες, το κρηπίδωμα της παραλίας, η καθημερινότητα των πολιτών. Ο κάθε φωτογράφος αποτύπωσε, λοιπόν, την προσωπική του σχέση με την πόλη», υπογράμμισε ο πρόεδρος της καλλιτεχνικής επιτροπής του Φωτογραφικού Κέντρου, Βασίλης Καρκατσέλης.

Απεβίωσε η γλύπτρια και δημοσιογράφος Μαρία Δωρίτη

  • Η γνωστή γλύπτρια και δημοσιογράφος Μαρία Δωρίτη, έχασε τη ζωή της σε ηλικία 64 χρονών, όταν έπεσε από τον τέταρτο όροφο της πολυκατοικίας, όπου στεγάζεται η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης στη Λευκωσία.

H Mαρία Δωρίτη συμμετείχε σε συνεδρίαση της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης και κάποια στιγμή βγήκε στο μπαλκόνι να πάρει αέρα, αλλά φαίνεται ότι ζαλίστηκε με αποτέλεσμα να πέσει στο ισόγειο.Ασθενοφόρο τη μετέφερε στο νοσοκομείο, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος της.

Η Μαρία Δωρίτη γεννήθηκε το 1946. Μετά την αποφοίτηση της από το Παγκύπριο Γυμνάσιο σπούδασε στην Αθήνα δημοσιογραφία και δημόσιες σχέσεις, ενώ στην Αγγλία σπούδασε αγγλική φιλολογία και κεραμική.Παρουσίαζε ραδιοφωνική εκπομπή στο Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου και αργότερα εργάστηκε ως συνεργάτης σε ραδιοφωνικό σταθμό της Λεμεσού.

Ήταν η πρώτη γυναίκα γλύπτρια στην Κύπρο. Είχε στο ενεργητικό της πολλές ατομικές εκθέσεις στην Κύπρο και στο εξωτερικό, ενώ έργα της κοσμούν το Προεδρικό Μέγαρο, την Κρατική Πινακοθήκη και την πρεσβεία της Ελλάδας.

Thursday, April 22, 2010

Μόνο η φαντασία του έπλασε τις Ταϊτινές

Paul Gauguin:O taiti

Paul Gauguin:O taiti (Nevermore), 1897

Σε αναζήτηση ενός «πιο αγνού, αθώου κόσµου» ο γάλλος ζωγράφος Πολ Γκογκέν σαλπάρισε το 1891 από τη Μασσαλία για τη Γαλλική Πολυνησία, συγκεκριµένα το νησί της Ταϊτής. Οι εικόνες, κυρίως γυναικών, που ζωγράφισε εκεί τα τελευταία 12 χρόνια της ζωής του είναι οι πλέον αναγνωρίσιµες στην παγκόσµια ζωγραφική. Οπως θα αποδείξει µια έκθεση έργων του τον Σεπτέµβριο στην Τate Μodern του Λονδίνου, υπό τον τίτλο «Γκογκέν: πλάστης του µύθου», οι Ταϊτινές που ζωγράφισε κατοικούσαν µόνο στη... φαντασία του, καθώς όπως φαίνεται απογοητεύτηκε από αυτό που βρήκε και είδε στην Ταϊτή. Αντί για ηµίγυµνες αισθησιακές καλλονές, βρήκε «καθηµερινές» γυναίκες ντυµένες µέχρι τον... λαιµό. Αυτό βέβαια δεν τον εµπόδισε να ζωγραφίσει εκείνο που φανταζόταν, όπως η γυµνή Ταϊτινή στο εικονιζόµενο έργο του «Νevermore Ο Τahiti» του 1893. Η ίδια έκθεση θα αποκαλύψει στο κοινό έναν «τερατώδη ψεύτη, δηµοσιοσχεσίτη δηµιουργό µε ροπή στις σοκαριστικές εικόνες, που ήθελε να προκαλεί αίσθηση, αλλά υπήρξε και ιδιοφυΐα».[ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 22 Απριλίου 2010]

Paul Gauguin: Tahiti women

Paul Gauguin: Tahiti women (on the beach), 1891



Wednesday, April 21, 2010

Παράταση για την έκθεση γλυπτών του Degas στο Μουσείο Ηρακλειδών


Παρατείνεται λόγω αυξημένης προσέλευσης η έκθεση «Η πλήρης συλλογή γλυπτών του Edgar Degas» που φιλοξενείται στο Μουσείο Ηρακλειδών. Η έκθεση θα ολοκληρωθεί στις 14 Αυγούστου.

Τα εβδομήντα τέσσερα μπρούντζινα γλυπτά του Edgar Degas, με πρωταγωνίστρια τη «Μικρή Δεκατετράχρονη Χορεύτρια», εκτίθενται στο Μουσείο Ηρακλειδών από τη συλλογή του M.T. Abraham Center for the Visual Arts, το οποίο τα δάνεισε στο Μουσείο Ηρακλειδών για τους σκοπούς της έκθεσης.

Η έκθεση, μετά την πρώτη της στάση στην Αθήνα, θα περιοδεύσει ανά τον κόσμο, συγκεντρώνοντας το παγκόσμιο ενδιαφέρον, δεδομένου ότι είναι η πρώτη φορά που εκτίθενται όλα τα γλυπτά του Degas στην Ελλάδα, αλλά και η πρώτη φορά που εκτίθενται συγκεντρωμένα τα εβδομήντα τέσσερα αξιοθαύμαστα μπρούντζινα γλυπτά.

Επόμενος σταθμός της περιοδείας της είναιη Εθνική Πινακοθήκη της Σόφιας, όπου θα βρεθεί το Σεπτέμβριο του 2010.

Πληροφορίες: Μουσείο Ηρακλειδών, Ηρακλειδών 16, Θησείο, 210 3461 981, στάση Μετρό Θησείο.

Έργα κορυφαίων Ελλήνων ζωγράφων σε δημοπρασία


Έργα κορυφαίων Ελλήνων ζωγράφων θα δημοπρατηθούν στις 22 Απριλίου από τον οίκο «Π. Βέργος».

Μερικά από τα σημαντικότερα έργα της δημοπρασίας είναι το «Αρνητικό» του Γιάννη Μόραλη, αντιπροσωπευτικό δείγμα της επιρροής του καλλιτέχνη από την τέχνη της κλασικής περιόδου, η «Νυκτερινή αναζήτηση ναυαγού» του Κωνσταντίνου Βολανάκη, έργο που επιβεβαιώνει τη δεξιοτεχνία του μεγάλου καλλιτέχνη στο δύσκολο θέμα της νυκτερινής θαλασσογραφίας και το δίπτυχο «Οδυσσεύς, Ιφιγένεια και Μάντης Κάλχας - Πολιορκία της Τροίας» του Θεόφιλου, σημαντικό έργο του υπ’ αριθμόν ένα λαϊκού Έλληνα καλλιτέχνη που εκτέθηκε για τελευταία φορά το 1980.

Η δημοπρασία αριθμεί συνολικά 113 πίνακες ζωγραφικής, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται αξιόλογα έργα των Σπύρου Βασιλείου, Περικλή Βυζάντιου, Απόστολου Γεραλή, Νίκου Εγγονόπουλου, Νίκου Κεσσανλή, Αλέκου Κοντόπουλου, Δημήτρη Μυταρά, Παύλου, Γιάννη Σπυρόπουλου, Γεράσιμου Στέρη, Αλέκου Φασιανού και άλλων.

Το Β΄ μέρος της δημοπρασίας με 225 ακόμα έργα έχει προγραμματιστεί για τις 19 Μαΐου.

Πληροφορίες: Πέτρος Βέργος & Σια Ο.Ε., Νίκης 25, Αθήνα, 210 3318582. Τους καταλόγους των δημοπρασιών μπορείτε να δείτε στο site www.vergosauctions.com

Monday, April 19, 2010

Γιώργος Κακουλίδης: Πηγή έμπνευσης η φύση


Μία άλλη καλλιτεχνική πλευρά, εκείνη του ζωγράφου, μας αποκαλύπτει ο Γιώργος Κακουλίδης στην έκθεση που εγκαινιάζεται στις 21/4 στο καφέ - μπαρ «Μπουζ» (Κολοκοτρώνη 57, Αθήνα). Ο γνωστός ποιητής και πεζογράφος παρουσιάζει την 3η ατομική έκθεση ζωγραφικής, όπου πρωταγωνιστούν λιμάνια και τοπία από τα ταξίδια του. Πιστεύοντας ότι «αν η ποίηση είναι η φύση όλων μας, μόνο η ζωγραφική μπορεί ν' αποτυπώσει αυτή τη φύση», ο Γ. Κακουλίδης εκθέτει 20 συνολικά δημιουργίες (ακρυλικά και λάδια). Ανάμεσά τους το μεγάλων διαστάσεων έργο «Ο άγιος και ο ταύρος», το οποίο - όπως μας λέει ο δημιουργός - «γεννήθηκε στην Πάτμο, όπου είδα έναν αγρότη με τον ταύρο του. Η "συνομιλία", η σχέση μεταξύ τους, με έκανε να καταλάβω πόσο μακριά είμαστε από τη φύση, την οποία καταστρέφουμε με μεγάλη επιμέλεια».

Η ενασχόληση του Γ. Κακουλίδη με τη ζωγραφική ξεκινά πολλά χρόνια πριν. Ο οικογενειακός του περίγυρος συνέτεινε σ' αυτήν τη δεύτερη αγάπη. Ο παππούς του ήταν γνωστός γλύπτης, ενώ ο ζωγράφος πατέρας του, άφησε μία σημαντική ζωγραφική δημιουργία. «Μεταφράζοντας τον πυκνό λόγο τους», λέει ο καλλιτέχνης, «βρέθηκα μπροστά σε λέξεις και χρώματα. Από ένα ατελιέ στο άλλο μεγάλωσα ανάμεσα σε ζωγράφους και ποιητές».

Στην προηγούμενη δουλειά του Γ. Κακουλίδη, ήταν εμφανής η προσπάθεια να ψηλαφίσει την αλήθεια του μέσα από πρόσωπα, που έπαιξαν έναν καθοριστικό ρόλο στη ζωή του. Στα τωρινά έργα, κατά κάποιο τρόπο, λυτρώθηκε από αυτά, προσπαθώντας να βρει ένα δικό του κέντρο. «Δεν ξέρω αν τα κατάφερα, έκανα μια προσπάθεια όμως», σημειώνει ο καλλιτέχνης. «Τώρα ακολουθώ μόνο ένα μοντέλο και αυτό είναι η γυναίκα μου. Μέσα από τη γυναικεία ομορφιά, προσπαθώ να δώσω το χέρι μου σε πράγματα που δεν είχα φανταστεί, όπως το γεγονός ότι έχασα τη μητέρα μου όταν ήμουν πολύ μικρός, ώσπου ανακάλυψα ότι πίσω απ' όλα τα πράγματα δεν κρύβεται παρά η συνάντησή μας με μια μητέρα». Διάρκεια έως 6/5.

Saturday, April 17, 2010

«Sainte Russie: L’ Art Russe, des origines a Pierre le Grand»

  • Musee du Louvre
  • www.louvre.fr
«Sainte Russie: L’ Art Russe, des origines a Pierre le Grand». Παρουσιάζοντας 400 έργα τέχνης -αγιογραφίες, ασημένια και χρυσά αντικείμενα, εικονογραφημένα χειρόγραφα και βιβλία- η έκθεση παρακολουθεί την ταραγμένη διαδρομή της ρωσικής ιστορίας, από τότε που ο πρίγκιπας Βλαδίμηρος του Κιέβου ασπάστηκε τη χριστιανική πίστη στα τέλη του 10ου αιώνα, μέχρι τον 18ο αιώνα, όταν, χάρη στον Μεγάλο Πέτρο, η Ρωσία στράφηκε προς τη δυτική Ευρώπη. Εως τότε, η βυζαντινή επιρροή υπήρξε κυρίαρχη στην αρχιτεκτονική και την τέχνη της αγιογραφίας, ενώ παράλληλα η ρωσική τέχνη επηρεάστηκε και από την εισαγωγή ευρωπαϊκών τεχνουργημάτων, αρχιτεκτονικών στυλ (όπως το γοτθικό) και έργων ζωγραφικής. Εως τις 24 Μαΐου.

Κλέε στο Παρίσι

Η έκθεση «Paul Klee», στο παρισινό Musee de l’ Orangerie, κάνει μια αναδρομή στο έργο του Ελβετού ζωγράφου και χαράκτη (1879-1940), ο οποίος υπήρξε ένας από τους μεγάλους δημιουργούς του 20ού αιώνα. Ο Κλέε χάραξε τον δικό του δρόμο ανάμεσα στην αφαίρεση και την παραστατικότητα, δημιουργώντας έργα με υποβλητική, διεισδυτική γοητεία. Η αγάπη του για την αρχιτεκτονική και τη μουσική ενσωματώθηκε στη ζωγραφική του, ενισχύοντας την ιδιαίτερη αρμονία και χάρη των εικόνων του (εδώ τα «Ηρωικά ρόδα», 1938). Τα 26 έργα που περιλαμβάνει η έκθεση (από τα οποία 17 ανήκουν στη συλλογή του Ιδρύματος Μπεγιελέ της Βασιλείας) καλύπτουν τρεις φάσεις της σταδιοδρομίας του: την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τον καιρό που δίδασκε στη Σχολή Μπάουχαους και στο Ντίσελντορφ (1920-33), και τα τελευταία χρόνια του στην Ελβετία.

«Ρενουάρ: Παράδοση και καινοτομία»

  • Εθνικό Μουσείο Τέχνης
  • www.nmao.go.jp

«Ρενουάρ: Παράδοση και καινοτομία». «Τώρα μαθαίνω να ζωγραφίζω. Μου πήρε πενήντα χρόνια, αλλά έχω πολύ δρόμο ακόμα», είπε ο Πιερ-Ογκύστ Ρενουάρ το 1913. Ο Γάλλος ζωγράφος (1841-1919), από τους πρωταγωνιστές του ιμπρεσιονισμού, αναζήτησε στο όψιμο στάδιο της καριέρας του μια πιο προσωπική έκφραση, αναδεικνύοντας τόσο τον θαυμασμό του για παλαιότερους καλλιτέχνες όσο και την ανταπόκριση στα νέα ρεύματα που εμφανίζονταν στο καλλιτεχνικό προσκήνιο. Η έκθεση στην Οζάκα ανατρέχει στο σύνολο της καλλιτεχνικής του διαδρομής, δίνοντας έμφαση στις συνεχείς αναζητήσεις του. Περιλαμβάνει ογδόντα περίπου έργα, τα οποία προέρχονται από διάφορα μουσεία και εκτίθενται σε θεματικές ενότητες: Γυμνά, τοπία και πίνακες με άνθη, πορτρέτα (εδώ το «Πορτρέτο της κυρίας Ανριό», 1877). Εως τις 27 Ιουνίου.

Henry Moore

  • www.tate.org.uk

«Henry Moore». Καινοτόμος και ανήσυχος, ο Χένρι Μουρ (1898-1986) συγκαταλέγεται στις κορυφαίες μορφές της γλυπτικής του 20ού αιώνα. Εμπνευσμένος από τη ζωντάνια της αρχαίας και της πρωτόγονης γλυπτικής, ανανέωσε την παράδοση του άμεσου σκαλίσματος πάνω σε πέτρα ή ξύλο, δίνοντας έτσι έμφαση στη φυσική υφή των υλικών του. Προχώρησε τολμηρά προς την αφαίρεση, ωστόσο μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στράφηκε σε πιο παραστατικό στυλ για να ανταποκριθεί στην ανάγκη για τέχνη προσιτή στο ευρύτερο κοινό στην ταλαιπωρημένη από τον πόλεμο Βρετανία (εδώ το έργο του «Family Group», 1948). Η έκθεση περιλαμβάνει 150 έργα του -γλυπτά από πέτρα και ορείχαλκο, ξυλόγλυπτα, σχέδια- ανάμεσά τους πολλά με θέμα τη δυάδα μητέρα - παιδί, που ο ίδιος ο Μουρ αποκαλούσε «η θεμελιακή εμμονή μου». Εως τις 13 Ιουνίου.

«Πολ Γκογκέν: Η έφοδος στον μοντερνισμό»

  • Van Gogh Museum
  • www.vangoghmuseum.nl

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ. «Πολ Γκογκέν: Η έφοδος στον μοντερνισμό». Το 1889, στη διάρκεια της Παγκόσμιας Εκθεσης στο Παρίσι, ο Πολ Γκογκέν (1848-1903), μαζί με άλλους καλλιτέχνες που δεν είχαν προσκληθεί στην έκθεση, παρουσίασαν έργα τους στο Cafe des Arts, γνωστό και ως «Καφέ Βολπίνι» από το όνομα του ιδιοκτήτη του. Ο Γκογκέν εξέθεσε εκεί μια σειρά χαρακτικών που είχε κάνει με την προτροπή του Τεό βαν Γκογκ (αδελφού του Βίνσεντ και εμπόρου τέχνης). Αυτές οι γκραβούρες (που έγιναν γνωστές ως «Volpini suite») προσφέρουν ένα πανόραμα των κεντρικών θεμάτων της δουλειάς του -από τις εξωτικές εικόνες της Μαρτινίκας έως σκηνές από τη Βρετάνη και την Προβηγκία- και συνοψίζουν τις τολμηρές καινοτομίες της τεχνοτροπίας του: τη ρήξη με τον νατουραλισμό και τον ιμπρεσιονισμό, η οποία εκφράστηκε μέσα από απλοποιημένες φόρμες, καθαρά χρώματα, ζωηρά περιγράμματα. Η έκθεση παρουσιάζει τις 11 γκραβούρες, μαζί με άλλα αντιπροσωπευτικά έργα του Γκογκέν (εδώ η «Γυναίκα με λουλούδι», 1891), καθώς και πίνακες φίλων του ζωγράφων της αποκαλούμενης «ομάδας των συνθετιστών», όπως ο Εμίλ Μπερνάρ και ο Σαρλ Λαβάλ. Εως τις 6 Ιουνίου.

Ο μύθος του ζωγράφου και οι αξίες του


Εκθεση-μύηση στο ατελιέ του δημιουργού Λούσιαν Φρόιντ, με έργα του και φωτογραφίες, παρουσιάζεται στο Παρίσι
  • Της Βανεσσας Θεοδωροπουλου, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Kυριακή, 18 Aπριλίου 2010

Επιστροφή στο ατελιέ του ζωγράφου. Η σαγηνευτική εικόνα του μποέμ καλλιτέχνη που ζει εκτός τόπου και χρόνου, τρέφεται με μπογιές και ποίηση και παλεύει νύχτα μέρα με τις μορφές, αναδύεται μπροστά μας. Καμία πρωτοποριακή θεωρία περί υπέρβασης των «καλών τεχνών» και της αναπαράστασης, κανένας εννοιολογισμός δεν θα καταφέρει ποτέ να ραγίσει αυτόν τον μύθο, η πεποίθηση ότι αυτός και μόνο είναι πραγματικός καλλιτέχνης, παραμένει βαθιά ριζωμένη στη συνείδηση των περισσοτέρων. Εξ ου και οι φιλονικίες περί της «νομιμότητας» ή μη της σύγχρονης τέχνης, η συζήτηση περί της «επιστροφής» της ζωγραφικής κ.ο.κ. Ενας τρόπος για να παρακάμψει κανείς τέτοιου είδους κάθε άλλο παρά ανώδυνες φιλονικίες, και τις ιδεολογικές προεκτάσεις τους, είναι η επιστροφή σε αυτοαναφορικές αξίες και κριτήρια όπως η «ιδιαιτερότητα» ή η «μοναδικότητα» ενός έργου τέχνης. Το κατά πόσο ανταποκρίνεται στις προαναγγελθείσες προθέσεις του δημιουργού του, μας «αγγίζει» και μας προσφέρει το περίφημο ταξίδι - ενδοσκόπηση στον εσωτερικό κόσμο του καλλιτέχνη ή τον δικό μας.

Κάπως έτσι καλούμαστε να «μυηθούμε» στο ατελιέ του ζωγράφου Λούσιαν Φρόιντ, θέμα μιας αριστοτεχνικά στημένης έκθεσης που παρουσιάζεται στο Μπομπούρ έως τέλη Ιουλίου. Οι φράσεις του εγγονού του πατέρα της ψυχανάλυσης που μας καθοδηγούν στους τέσσερις σταθμούς της διαδρομής, τα δύο ταινιάκια και οι φωτογραφίες του Tim Meara και του David Dawson, βοηθού του ογδονταοχτάχρονου σήμερα καλλιτέχνη, στήνουν το πορτρέτο ενός ζωγράφου που έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του κλεισμένος σε τέσσερις τοίχους, παλεύοντας να πλάσει έναν δικό του μοναδικό κόσμο, κατ’ εικόνα αλλά όχι και καθ’ ομοίωση του πραγματικού. Εναν κόσμο ακραία ρεαλιστικό αλλά καθόλου εξπρεσιονιστικό, όπου τα σώματα «υπάρχουν» για δεύτερη φορά απαθανατισμένα, γυμνά κι ακίνητα όπως τα είδε, αλλά χωρίς συναίσθημα. «Θέλω να ενσαρκώσω τα μοντέλα μου όπως ένας ηθοποιός ενσαρκώνει το πρόσωπο που υποδύεται», διαβάζουμε στον τοίχο, «[να δείξω] μια εντατικοποιημένη πραγματικότητα», «αυτό που με ενδιαφέρει στους ανθρώπους είναι η ζωώδης πλευρά τους (...)». Με άλλα λόγια η φθορά και η ατέλεια, η σάρκα αυτή καθαυτή ως καθρέπτης, όχι όμως της ψυχής, αλλά της ίδιας της ζωής ως πορεία προς την παρακμή.

Ενότητες

Στις πρώτες δύο ενότητες της έκθεσης, αφιερωμένες στους «Εσωτερικούς χώρους» και τις «Αυτοπροσωπογραφίες» του καλλιτέχνη, το βλέμμα μας αιχμαλωτίζει η εντυπωσιακά ρεαλιστική αναπαράσταση των μορφών, η παράξενη προοπτική, η υφή του πίνακα. Τα πρόσωπα, ηθοποιοί αυτού του παράξενου θεάτρου της σκληρότητας, μοιάζουν να γλιστρούν στο κεκλιμένο πάτωμα του δωματίου, προτού παγώσουν σε γκρο πλαν. Χέρια και πόδια κρέμονται από τα κρεβάτια ή ακουμπούν στο στήθος, μισάνοιχτα στόματα προδίδουν βουβές αναπνοές, ένας σκύλος εδώ, μία γλάστρα εκεί.

Η αινιγματική εικόνα που ανοίγει την έκθεση, με τίτλο «Το Δωμάτιο του Ζωγράφου» (1944), φέρει τον απόηχο ενός έντονου (αλλά και ουδέποτε δηλωμένου απ’ όσο ξέρω) υπερεαλιστικού πνεύματος: Ενα κεφάλι ζέμπρας εισχωρεί από το παράθυρο ενός δωματίου με αποκλειστική επίπλωση έναν καναπέ-ντιβάνι, ένα φυτό πίσω από το ντιβάνι, και στο πάτωμα πεσμένα, ένα καπέλο κι ένα μαντίλι...

Οταν ο Λούσιαν Φρόιντ ζωγραφίζει αυτό το παράξενο δωμάτιο, είναι 22 χρόνων. Εχει μόλις εγκατασταθεί σε ένα μεγάλο ατελιέ στο Paddington, λαϊκή συνοικία του Λονδίνου κατεστραμμένη από τους βομβαρδισμούς. Την επόμενη χρονιά θα γνωρίσει τον Φράνσις Μπέικον με τον οποίο θα διατηρήσει μια σταθερή επαφή μέχρι τη δεκαετία του ’70. Το 1946, σε ένα πέρασμα από το Παρίσι, ο ζωγράφος θα γνωρίσει τον Πικάσο και τον Τζιακομέτι, ενώ αμέσως μετά θα εγκατασταθεί για πέντε μήνες στον ελληνικό Πόρο, μαζί με τον ζωγράφο John Craxton. Στο Paddington θα παραμείνει για τριάντα ολόκληρα χρόνια, οπότε θα μετακομίσει σε ένα άνετο λοφτ στο Holland Park και εν τέλει στο σημερινό του σπίτι στο Notting Hill. Δίπλα στα πολυάριθμα Interiors (Εσωτερικοί χώροι) της πρώτης ενότητας, κάποια αστικά τοπία ή θέες του κήπου του ατελιέ του από το παράθυρο (διάλογος με τη ζωγραφική του Constable σύμφωνα με τους ειδικούς), προσδίδουν μια πράσινη αλλά και αρκετά κιτς τολμώ να πω νότα στην ατμόσφαιρα.

Η δεύτερη ενότητα της έκθεσης, αφιερωμένη στις πολυάριθμες αυτοπροσωπογραφίες του Λούσιαν Φρόιντ, φέρει τον διφορούμενο τίτλο «R�lexion: οι αυτοπροσωπογραφίες». Παίζοντας με τις δύο σημασίες της λέξης r�lexion στα γαλλικά όπως και στα αγγλικά (reflection), στοχασμός και αντανάκλαση, ο Φρόιντ συμπεριφέρεται στην εικόνα του με τον ίδιο τρόπο που συμπεριφέρεται και σε εκείνες των μοντέλων του. Ενας «στοχασμός», πόσω μάλλον ένας «αναστοχασμός», δεν είναι παρά μια «αντανάκλαση» για τον ζωγράφο, η θέα του ειδώλου μας στον καθρέπτη.

Στον διάσημο πίνακα Reflection with two Children (1965), που χρησιμοποιήθηκε και για την αφίσα της έκθεσης, ο ζωγράφος αναπαριστά τον εαυτό του ιδωμένο από χαμηλά, ενώ στο μπροστινό και κάτω μέρος του πίνακα, δύο παιδιά μάς κοιτούν σαν από κάποιο παράθυρο.

Ο ματιερισμός (έμφαση στην υλική διάσταση της ζωγραφικής) του Φρόιντ συναγωνίζεται σε ένταση τον μανιερισμό του, ενώ αναρωτιέμαι πόση ειρωνεία μπορεί να χωρέσει σε έναν πίνακα με τίτλο The Painter Surprised by a Naked Admirer (2004-2005): μια γυμνή γυναίκα στο πάτωμα αρπάζει ικετευτικά το πόδι του ζωγράφου που στέκει επιβλητικός στη μέση του ατελιέ. Οι τοίχοι του δωματίου είναι καταλερωμένοι από μπογιές, ενώ σε έναν πίνακα μέσα στον πίνακα επαναλαμβάνεται σε αντανάκλαση η ίδια σκηνή στο άπειρο.

Στις επόμενες αίθουσες σειρά έχουν οι «Επαναλήψεις», μια σειρά από προσωπικές αναγνώσεις γνωστών έργων μεγάλων ζωγράφων, όπως ο Chardin, ο C�anne ή ο Constable. Η φράση του καλλιτέχνη που κοσμεί την εντυπωσιακή αυτή αίθουσα είναι για μιαν ακόμα φορά εύγλωττη: «Η τέχνη προέρχεται από την τέχνη».

Ο υποβόσκων ακαδημαϊσμός του Φρόιντ φτάνει εδώ στο απόγειό του, με κορυφαία έκφραση έναν εντυπωσιακό πίνακα που «ξαναπαίζει» ένα νεανικό έργο του Σεζάν με τίτλο «Το απόγευμα στη Νάπολη» (1872-1875) σύμφωνα με τους «φροϊδικούς» κανόνες: ο χώρος του δωματίου διαστέλλεται και ξεγυμνώνεται όπως και η υπηρέτρια που φέρνει στο ξαπλωμένο στο πάτωμα (αντί του κρεβατιού) ζευγάρι τον δίσκο με τον καφέ, ο άντρας (ζωγράφος) γυρνάει την πλάτη του στη γυναίκα (μοντέλο). Στη θέση του τρυφερού χαδιού (Σεζάν), η μελαγχολική πόζα του «ταραγμένου» δημιουργού (Φρόιντ). Η θεατρικότητα, ίσως η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή της ζωγραφικής του Λούσιαν Φρόιντ, κερδίζει τις εντυπώσεις και στην τέταρτη και τελευταία ενότητα αυτής της έκθεσης, με τον εμβληματικό τίτλο «Σαν τη σάρκα: σκηνογραφίες και σύνθεση».

Εδώ, τους τοίχους και το βλέμμα μας ξεχειλίζουν και πάλι σώματα, εκτεθειμένα στο πάτωμα, στο κρεβάτι ή στον καναπέ. Παραμορφωμένα από τα παχιά στρώματα μπογιάς που συνθέτουν την ύλη τους, ζαρωμένα, με πρησμένα και συχνά δυσανάλογα άκρα, με κόκκινες και γκρίζες αποχρώσεις σαν μελανιές, μας τρομάζουν με την «ασχήμια» τους. Για να αναπαραστήσει τη σάρκα ο Λούσιαν Φρόιντ χρησιμοποιεί μια ειδική «πάστα», το άσπρο Cremnitz.

Κανένα προσχέδιο, απουσία σύνθεσης, σκηνοθεσία. Παρατηρώντας λίγο πριν από την έξοδο το ολόσωμο πορτρέτο του καλτ Αγγλου γκέι περφόρμερ Leigh Bowery, όρθιου σαν άγαλμα πάνω σε ένα τραπέζι-βάθρο, ή τη θλιβερή γύμνια της υπερτραφούς Big Sue στον καναπέ, μια και μόνο σκέψη στριφογυρίζει στο μυαλό μου: ο «κόσμος» του Λούσιαν Φρόιντ, καρπός προσεκτικής και πολύωρης «παρατήρησης» της πραγματικότητας, είναι περισσότερο κι από φοβερός τρομερός και «έντονος», εφιαλτικά άψυχος. Τερατώδης.

Ιδρυτικό μέλος της Σχολής του Λονδίνου

Ο Λούσιαν Φρόιντ γεννήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 1922 στο Βερολίνο. Ο πατέρας του, Ernst Ludwig Freud, είναι ο νεότερος γιος του Σίγκμουντ Φρόιντ, ενώ η μητέρα του Lucie Freud, κόρη ενός εμπόρου δημητριακών.

Το 1934, η εβραϊκή οικογένεια Φρόιντ, ενόψει της ανόδου του ναζισμού, εγκαταλείπει τη Γερμανία για την Αγγλία. Οι τρεις γιοι Φρόιντ φοιτούν σε ένα προοδευτικό σχολείο του Ντέβον, το Darlington Hall School, και στη συνέχεια σε ένα άλλο πιο κλασικό λύκειο του Ντόρσετ.

Στις 23 Σεπτεμβρίου 1939 ο Σίγκμουντ Φρόιντ πεθαίνει στο Λονδίνο. Την ίδια χρονιά, ο δεκαεπτάχρονος Λούσιαν αποκτά τη βρετανική υπηκοότητα και γράφεται στην East Anglian School of Painting and Drawing στο Dedham, μια μικρή πόλη βορειοανατολικά του Λονδίνου.

Θα παντρευτεί δύο φορές, το 1948, την Kitty Garman, κόρη του γλύπτη Jacob Epstein, και το 1953 τη συγγραφέα Caroline Blackwood (1931-1996). Το 1954 ο Λούσιαν Φρόιντ επιλέγεται μαζί με τους Φράνσις Μπέικον και Μπεν Νίκολσον να εκπροσωπήσουν τη Μεγάλη Βρετανία στην XXVIIη Μπιενάλε της Βενετίας.

Μαζί με τους Μπέικον, Michael Andrews, Frank Auerbach, Leon Kossoff, Graham Sutherland και μια πενηνταριά ακόμα καλλιτέχνες που εργάζονται στη βρετανική πρωτεύουσα, συστήνουν τη λεγόμενη «Σχολή του Λονδίνου».

  • Λούσιαν Φρόιντ, «Το Ατελιέ» Εθνικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Παρίσι έως 19.7.2010

Friday, April 16, 2010

Αγάλματα έτοιμα να... πηδήξουν στο κενό

  • Η αστυνομία της Νέας Υόρκης έλαβε μια σειρά από κλήσεις πολιτών, που βλέποντας ανθρωπόμορφα αγάλματα να αγναντεύουν πάνω σε κτίρια, νόμισαν ότι ήταν πραγματικοί άνθρωποι, έτοιμοι να πηδήξουν.

Ο Βρετανός γλύπτης, Άντονι Γκόρμλεϊ έχει τοποθετήσει 31 αγάλματα, με εκμαγεία από το σώμα του, φτιαγμένα από σίδηρο και ίνες γυαλιού σε κεντρικούς οδούς της πόλης, πεζοδρόμια, στέγες και περβάζια.

Η εικαστική εγκατάσταση ονομάζεται Event Horizon και έκανε εγκαίνια τον περασμένο μήνα, λίγο πριν από περιστατικό αυτοκτονίας νεαρού από το Empire State Building.

Το αστυνομικό τμήμα της Νέας Υόρκης είχε προειδοποιήσει το κοινό για την εγκατάσταση, έτσι ώστε να γνωρίζουν ότι δεν ήταν πραγματικοί άνθρωποι σε κίνδυνο.

Ακόμα κι έτσι όμως, εξακολούθησαν να λαμβάνουν κλήσεις ανθρώπων που αγωνιούσαν για τις ζωές των συνανθρώπων τους.

"Αποτελεί σπατάλη του ανθρώπινου δυναμικού μας”, δήλωσε αστυνομικός στην εφημερίδα New York Post.

Ο Γκόρμλι είχε παρουσιάσει παρόμοια εγκατάσταση στο Λονδίνο, το 2007.

"Απομονωμένες μέσα στον ουρανό, αυτές οι σκοτεινές φιγούρες ατενίζουν το Διάστημα, κάνοντας την ερώτηση: πού ταιριάζει η ανθρωπότητα στη ροή των πραγμάτων;", έχει δηλώσει ο ίδιος για το έργο.

Wednesday, April 14, 2010

Η καλλιτεχνική γενιά του ΄30 αντεπιτίθεται

  • Ελληνες ζωγράφοι του 20ού αιώνα στο Greek Sale του οίκου Βonhams, που θα γίνει τον Μάιο στο Λονδίνο

Oι καλλιτέχνες του 20ού αιώνα παίρνουν τα ηνία από εκείνους του 19ου αιώνα και την πολυσυζητημένη Σχολή του Μονάχου. Στο ανοιξιάτικο Greek Sale του οίκου Βonhams που θα πραγματοποιηθεί στις 18 Μαΐου στην έδρα του οίκου στο Λονδίνο, οι καλλιτέχνες της γενιάς του ΄30, όπως ο Γιάννης Τσαρούχης και ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας και οι καλλιτέχνες της «Ομάδας Τέχνη», όπως ο Κωνσταντίνος Μαλέας και ο Νικόλαος Λύτρας, δίνουν δυναμικό «παρών».

Εμφαση δίδεται επίσης στην παρουσία καθιερωμένων καλλιτεχνών του 20ού αιώνα που σπανίως εμφανίζονται σε δημοπρασίες, όπως οι Γιώργος Χατζημιχάλης, Γιάννης Μπουτέας, Ιάσονας Μολφέσης, Μιχάλης Μανουσάκης κ.ά. Συνολικά, 145 έργα ελλήνων αλλά και ξένων ζωγράφων με ελληνικό θέμα θα βγουν στο σφυρί, σε μια δημοπρασία που φιλοδοξεί να ανταγωνιστεί το θετικό αποτέλεσμα του φθινοπωρινού (2009) sale του ίδιου οίκου: τότε, από τα 162 κομμάτια που δημοπρατήθηκαν, τα 82 πουλήθηκαν by lot και το 92% by value- και μάλιστα σε δύσκολους καιρούς.

«Είμαστε αισιόδοξοι και προσπαθούμε να κρατήσουμε τις τιμές όσο γίνεται πιο χαμηλά» αναφέρει η Τερψιχόρη Αγγελοπούλου, υπεύθυνη της εταιρείας εικαστικών συμβούλων Αrt Εxpertise, η οποία συνεργάζεται με τον οίκο. Τα δύο ακριβότερα έργα της δημοπρασίας (τιμή εκτίμησης 200.000-300.000 στερλίνες) έχουν τις υπογραφές του Γεωργίου Μπουζιάνη και του Νικηφόρου Λύτρα, ενώ ακολουθούν (τιμή εκτίμησης 150.000-200.000 στερλίνες) πίνακες των Νίκου Εγγονόπουλου, Γιάννη Μόραλη, καθώς και «Το εκκλησάκι του Αγίου Μάρκου στην Τήνο» του Λύτρα, πίνακας που είχε επιλεγεί από την Εθνική Πινακοθήκη ως αφίσα για την αναδρομική έκθεση του καλλιτέχνη το 2008. Στη δημοπρασία περιλαμβάνονται επίσης αξιόλογα γλυπτά των Κώστα Κουλεντιανού, Κλέαρχου Λουκόπουλου, Φιλόλαου, Γιώργου Ζογγολόπουλου κ.ά. Οι πίνακες και τα γλυπτά θα εκτεθούν πριν από τη δημοπρασία στον πολυχώρο πολιτισμού «Αθηναΐς».

  • ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΟΤΕ
  • Πολυχώρος πολιτισμού «Αθηναΐς», Καστοριάς 34-36, Βοτανικός
  • 4, 5 και 6 Μαΐου

Πολωνική ζωγραφική με αγάπη για τον άνθρωπο

  • Το Μουσείο Φρυσίρα στο κτίριο της Μονής Αστερίου 3 στην Πλάκα έχει κερδίσει μέσα στα χρόνια τον ρόλο του Ιδρύματος όπου μπορείς να δεις συστηματικά σύγχρονη παραστατική ζωγραφική.

«Η  γυναίκα με γάντι» του Πολωνού ζωγράφου Γκρ. Βνιεκ

«Η γυναίκα με γάντι» του Πολωνού ζωγράφου Γκρ. Βνιεκ

Από τις 14 Απριλίου στη γνωστή εκθεσιακή σειρά του «Το βλέμμα του ζωγράφου» κεντρικό πρόσωπο είναι ο Πολωνός ζωγράφος Γκρέγκορ Βνιεκ. Εκτός από την παρουσίαση της ζωγραφικής του ο εικαστικός, εκπρόσωπος της ομάδας νέων αναπαραστατικών ζωγράφων από την Κρακοβία, έχει επιλέξει να δείξει και 70 έργα συναδέλφων του από τη συλλογή του Μουσείου Φρυσίρα. Στους εκθεσιακούς χώρους φιλοξενούνται, μαζί με τα δικά του έργα, συνολικά 150 πίνακες. Συνεκτικό στοιχείο όλων είναι η χωρίς ενοχές και συμπλέγματα επιστροφή της ζωγραφικής στην παράδοση της αναπαράστασης. Δεν πρόκειται, όμως, για μια στείρα επιστροφή στις κατακτήσεις του παρελθόντος, αλλά για τέχνη που εμπλέκει δημιουργικά τη ζωγραφική με τις σύγχρονες καλλιτεχνικές αναζητήσεις.

Ο Γκρ. Βνιεκ ακολούθησε τη συμβουλή του σπουδαίου Γερμανού ζωγράφου Γκέρχαρντ Ρίχτερ, που θεωρούσε ζωγράφο εκείνον που μπορούσε να στηριχτεί σε μια βαθιά αγάπη για τον άνθρωπο και να τον τοποθετήσει στο επίκεντρο του εικαστικού του σύμπαντος. Σε κάθε ευκαιρία επισημαίνει το ενδιαφέρον του για την ανθρώπινη μορφή, το περιβάλλον και την ύπαρξή της. «Το θέμα είναι πολύ σημαντικό, με οδηγεί εγγύτερα στο πρωτογενές», έγραφε σε κατάλογο παλαιότερης έκθεσής του. Και πρόσθετε: «Επιλέγω θέματα με ισχυρό συναισθηματικό αντίκτυπο -αιφνίδιες ασθένειες, τυχαία περιστατικά (π.χ. η πτώση ενός δέντρου, η τοποθέτηση ενός φράχτη, κατασκευαστικά έργα), σκηνές της καθημερινότητας, της φτώχειας και της ανέχειας. Κατανοώ πως πρόκειται για δύσκολα θέματα, όμως νιώθω ταυτόχρονα πως απαιτούν άμεση δράση, εξπρεσιονιστικές φόρμες, βίαια χρώματα, δυναμικά καδραρίσματα. Αναζητώ τον δικό μου τρόπο θεώρησης του σύγχρονου ανθρώπου. Θέλω να πλησιάσω όσο γίνεται περισσότερο την αλήθεια, να πάω πέρα από τα τείχη που δεν κρύβουν τίποτα πίσω τους».

Είναι εμφανές ότι ο Πολωνός ζωγράφος δεν δίστασε ποτέ να παρουσιάσει τη δυστυχία της καθημερινότητας και ότι δεν υπέκυψε στους κανόνες της ανώδυνης διακοσμητικής τέχνης, που συνεπήρε τόσους συναδέλφους του σε όλη την Ευρώπη. Κατάφερε να διατηρήσει ζωηρό το ενδιαφέρον του για κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα σχετικά και με τη σημασία της ιστορικής μνήμης εν μέσω των σαρωτικών αλλαγών που επήλθαν τις τελευταίες δεκαετίες στις πρώην κομμουνιστικές χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

Ο Γκρ. Βνιεκ δεν δυσκολεύτηκε να επιλέξει 70 και πλέον έργα συναδέλφων του από τη συλλογή του Μουσείου Φρυσίρα και να επιμεληθεί την έκθεση που παρουσιάζεται παράλληλα με τη δική του. Με τους περισσότερους από αυτούς μοιράζεται το ίδιο πάθος και παρόμοιες αναζητήσεις. Ανάμεσά τους βρίσκονται πίνακες των Αντρέα Μαρτινέλι, Ζαν Ρουστέν, Πίτερ Μπλέικ, Κλάιβ Σμιθ, Απόστολου Γεωργίου, Κρίστοφερ Λεμπρούν, Αλέξη Βερούκα, Πάουλα Ρέγκο, Βικτόρια Ράσελ, Μπραν Ρενό, Δημήτρη Τζαμουράνη κ.ά.

«Οι καλλιτέχνες που επέλεξα είναι καλλιτέχνες για τους οποίους το μάτι και η εξαντλητική παρατήρηση του χώρου και της μορφής έχουν καίρια σημασία. Συνηθίζουμε να αναφερόμαστε στο μάτι ή και στο χέρι του ζωγράφου, όμως υπάρχει επίσης και η διάνοιά του η οποία ενεργοποιεί την καλλιτεχνική δημιουργία», σημειώνει ο Γκρ. Βνιεκ. Αναφέρεται με ενθουσιασμό στη δουλειά των συναδέλφων του. «Βαθύτατα μου κέντρισε το ενδιαφέρον ο τρόπος που ο Πίτερ Μπλέικ προσπάθησε να προσεγγίσει την ανθρώπινη μορφή ως κάτι καλυμμένο, δύσμορφο, χωρίς αναλογίες, επιλέγοντας τη φιγούρα του νάνου, παραπέμποντας στους νάνους του Βελάσκεθ αλλά και στον μυθικό κόσμο του Ζορό, του γενναίου υπερασπιστή των καταπιεσμένων που εξελίχθηκε σε σύμβολο της pop κουλτούρας».

**Διάρκεια έκθεσης έως 30 Σεπτεμβρίου.

Monday, April 12, 2010

Ποιες είναι οι οκτώ «φυλές» του Λούβρου

  • Ο φωτογράφος των επισκεπτών Αλεσάντρο ντε Αντάντρε αποκάλυψε μια άλλη ιδιότητα του μουσείου

«Πώς καταλαβαίνεις σε ποιο ακριβώς σημείο στο Λούβρο βρίσκεται η “Μόνα Λίζα”; Βλέπεις πού είναι συγκεντρωμένοι οι περισσότεροι γιαπωνέζοι τουρίστες» είχε πει κάποτε ο βραζιλιάνος φωτογράφος Αλέσιο ντε Αντάντρε (1938-2003). Και είχε κάθε δικαίωμα να το πει, καθώς επί 39 συνεχόμενα χρόνια επισκεπτόταν διαρκώς τις συλλογές του Μουσείου φωτογραφίζοντας τις αντιδράσεις του κοινού μπροστά στα διάσημα έργα. Καρπός αυτής της εμμονής, ένα αρχείο 12.000 ασπρόμαυρων εικόνων, αλλά και η έκθεση «Το Λούβρο και οι επισκέπτες του» που από αύριο ως τις 30 Μαΐου θα φιλοξενείται στο Μουσείο Φρυσίρα σε επιμέλεια της Πατρίσια Νιουκάμερ. Μέσα από τη νευρώδη ματιά του καλλιτέχνη μας συστήνονται και οι διαφορετικές «φυλές» των επισκεπτών, όπως τις αποτύπωσε με το πάτημα ενός κλικ ο επίμονος κυνηγός εικόνων.

1. Οι φοιτητές Καλών Τεχνών. Συνήθως κρατούν ένα σημειωματάριο με λευκές σελίδες, τις οποίες γεμίζουν σκιτσάροντας στο χαρτί λεπτομέρειες από πίνακες που συναντούν. Επίσης, όπως είχε επισημάνει ο φωτογράφος, είναι εκείνοι που κινούνται με τη μεγαλύτερη άνεση στον χώρο.

2. Οι Γιαπωνέζοι. Η φωτογραφική μηχανή αποτελεί προέκταση του χεριού και του ματιού τους και κάθε επίσκεψή τους σε μουσείο είναι ικανή να παραγάγει ένα ιδιότυπο οικογενειακό άλμπουμ- με μητέρα όλων τη «Μόνα Λίζα».

3. Τα ζευγάρια. Στο αβάστακτο μουσειακό σαβουάρ βιβρ «Μην αγγίζετε», οι ερωτευμένοι αντιπροτείνουν το «Να αγγίζεστε». Θα συναντήσουμε πολλά ζευγάρια κάθε ηλικίας να στέκονται αγκαλιασμένα μπροστά από έναν διάσημο πίνακα.

4. Οι ηλικιωμένοι. Ενας κύριος απαντά στο προαναφερθέν «Μην αγγίζετε», βάζοντας τα χέρια πίσω από την πλάτη και σκύβοντας τόσο κοντά σε ένα έργο του Βερονέζε, λες και θέλει να αντικαταστήσει την αφή με την όσφρηση. Οσο για την κυρία που στέκεται δίπλα σε μια αιγυπτιακή σαρκοφάγο, μοιάζει να αναμετρείται μαζί της σε χρόνια και εμπειρία.

5. Τα παιδιά. Οι εικόνες τόσων και τόσων παιδιών που έχουν αποκοιμηθεί στην αγκαλιά ή στα πόδια της μητέρας τους μαρτυρούν αυτό που οι ενήλικοι επισκέπτες δεν τολμούν να παραδεχθούν: παραζαλισμένοι μέσα στον ατέλειωτο λαβύρινθο αιθουσών και έργων, πολλές φορές δεν καταφέρνουν να δουν σχεδόν τίποτε.

6. Οι φύλακες. Εχει μεγάλο ενδιαφέρον να τους παρατηρήσεις, επειδή ακριβώς σχεδόν πάντα περνούν απαρατήρητοι.

7. Οι κοκέτες. Η γυναικεία ωραιοπάθεια συχνά αναμετρείται με το κάλλος των μοντέλων που είχαν ποζάρει κάποτε για τον Γκόγια, τον Ρούμπενς και τόσους άλλους. Κομψές βεντάλιες, αποκαλυπτικές μίνι φούστες, προκλητικές πόζες καθώς ξαπλώνουν για να έχουν καλύτερη οπτική του πίνακα.

8. Τα γκρουπ. Εντείνουν τον συνωστισμό του χώρου και έχουν το ταλέντο να σκεπάζουν με τα σώματα και τις φωνές τους κάθε έργο που υποτίθεται ότι μαζεύτηκαν για να θαυμάσουν.

ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΟΤΕ
  • Φρυσίρα, Μονής Αστερίου 3, τηλ. 210 3234.678.
  • 14 Απριλίου ως 30 Μαΐου

Πέθανε ο ζωγράφος Λεονάρντο Κρεμονίνι

Στις 23 και 24 Φεβρουαρίου βρέθηκε στην Αθήνα με αφορμή τα εγκαίνια δύο αναδρομικών εκθέσεών του. Ενάμιση μήνα αργότερα ο παραστατικός ζωγράφος Λεονάρντο Κρεμονίνι, ο οποίος δίδαξε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού μια ολόκληρη γενιά ελλήνων καλλιτεχνών ( Εδουάρδος Σακαγιάν, Αλέξης Βερούκας, Μαρία Φιλοπούλου, Ειρήνη Ηλιοπούλου, Αννα Μαρία Τσακάλη, Γιώργος Ρόρρης, Στέφανος Δασκαλάκης κ.ά.), έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 85 ετών. Ο Κρεμονίνι γεννήθηκε στην Μπολόνια το 1925. Το 1951, με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης, βρέθηκε στο Παρίσι, όπου και εγκαταστάθηκε μόνιμα. Εξέθεσε στη Νέα Υόρκη από το 1952 ως το 1960, ενώ επικεντρώνοντας τη δραστηριότητά του στην Ευρώπη, από το 1960 και ύστερα πραγματοποίησε σημαντικές αναδρομικές εκθέσεις στα μουσεία της Βασιλείας, των Βρυξελλών, της Μετς, του Παρισιού, της Πράγας, της Σιένας, του Στρασβούργου, του Σπολέτο, του Τόκιο και της Μπολόνια. Από το 1983 ως το 1992 διηύθυνε το Ατελιέ Ζωγραφικής στην Ανώτατη Ακαδημία Καλών Τεχνών της γαλλικής πρωτεύουσας. Στη μνήμη του, ο πολυχώρος πολιτισμού «Αθηναΐς» και το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο παρατείνουν ως τις 23 Απριλίου τη λειτουργία των δύο αναδρομικών εκθέσεών του.

Sunday, April 11, 2010

Art and politics: an election loser's manual

  • Whoever loses the general election next month may take solace in reading about art and politics in 16th-century Italy
Michelangelo

He designed brilliant fortifications for the defence of republicanism ... an engraved portrait of Michelangelo. Photograph: Stock Montage/Hulton Archive

All political careers end in failure – who said that? – but they do not all end in torture. Whoever loses the general election, the pain will be spiritual, not physical. Armed men will not seize David Cameron (let's assume a Labour win) and subject him to exquisite physical pain in the dungeons of 10 Downing Street.

But that was how the political career of poor Niccolò Machiavelli ended, slightly less than 500 years ago. In 1512, Spanish troops that were sent to restore the Medici family to power in Florence sacked the nearby city of Prato, slaughtering troops who had already surrendered and sending streams of refugees through the gates of Florence.

Machiavelli worked in the Chancellery of the Republic these soldiers came to crush. He helped his boss, Piero Soderini, escape, was suspected of conspiring against the new regime and was tortured. He was allowed to live, but excluded from political life, driven into very early retirement at his farm outside the city. That was where he wrote his great book The Prince – which is at once a fantasy of the power he lost, and a dark exposure of tyranny's secrets.

My book The Lost Battles is about the politics as well as the art of Renaissance Italy: the "lost battles" it tells of are not only vanished masterpieces by Leonardo da Vinci and Michelangelo but the lost battle to defend republicanism in 16th-century Florence. Both stories came together when Michelangelo designed brilliant fortifications to defend the last republic during the siege of Florence in 1529-30.

So I was aware over the last few months of the probable irony that my tale of political defeat in 16th-century Italy would appear round about the time of a general election, with its drama of victory and defeat.

Republicanism is a political tradition the loser might take consolation in reading about this summer: from classical times to the Renaissance, it always seemed doomed to fail. In the first century BC, the Roman republic was replaced by autocratic rule; when Renaissance intellectuals such as Machiavelli revived its ideas, they revived the pessimism of its history, too, as told by Tacitus and as witnessed by Cicero. In his bust of Brutus, the diehard republican Michelangelo commemorates tyrannicide, but when he carved it he was already living the life of a defeated political actor, albeit a successful artist: for the last 30 years of his life, he refused to ever go home to Medici Florence. Defeat hurts.

Ποντάρουν στον Πικάσο

Η ΣΙΓΟΥΡΗ ΛΥΣΗ ΓΙΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΚΑΙ ΓΚΑΛΕΡΙ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Σταθερή αξία  αποτελεί μία έκθεση  με έργα του Πάμπλο  Πικάσο γι΄  αυτό και  αποτελεί τη σίγουρη  επιλογή μουσείων και  γκαλερί ειδικά σε  μια  εποχή οικονομικά  δύσκολη, όπως αυτή  που διανύουμε
Και μόνο το όνομά του να προφέρει κάποιος, είναι αρκετό για να σχηματιστούν ουρές. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι ακόμη ένα κύμα από εκθέσεις έργων του Πικάσο κατακλύζει την εαρινή εικαστική σεζόν, ειδικά σε μια περίοδο κατά την οποία μουσεία και γκαλερί δεν έχουν περιθώρια για πειράματα. Ποντάρουν στις σίγουρες και οικονομικές λύσεις. Γι΄ αυτό και οι περισσότερες εκθέσεις Πικάσο παρουσιάζουν χαρακτικά και όχι λάδια.

Τα «άπαντα» του δημιουργού που άλλαξε τον ρουν της τέχνης τον 20ό αιώνα θα έχουν την ευκαιρία να δουν όσοι ταξιδέψουν μέχρι τη Νέα Υόρκη, καθώς το Μητροπολιτικό Μουσείο ετοιμάζεται να ανοίξει μια από τις μεγαλύτερες εκθέσεις του. Θα παρουσιάσει για πρώτη φορά (27 Απριλίου) 300 έργα- πίνακες, σχέδια, γλυπτά και κεραμικά- αποκλειστικά από τις συλλογές του. Ετσι όχι μόνο θα προσελκύσει χιλιάδες επισκέπτες στις αίθουσές του, αλλά και χωρίς να δαπανήσει πολλά χρήματα, καθώς η έκθεση δεν επιβαρύνεται με κόστος μεταφοράς και ασφάλειας των έργων.

Οι φίλοι της τέχνης του Πικάσο δεν θα απολαύσουν έργα μόνο της μπλε και της ροζ αλλά και της κυβιστικής περιόδου, μνημειακά κεφάλια, γυμνές γυναίκες που ονειροπολούν, περί τα 200 χαρακτικά που αποκτήθηκαν τα τελευταία 60 χρόνια από το μουσείο, μαζί με έργα σε χαρτί που δεν έχουν εκτεθεί σχεδόν ποτέ.

Η «επίθεση» Πικάσο όμως δεν γίνεται μόνο με την έκθεση του Μητροπολιτικού Μουσείου. Σε απόσταση μόλις τεσσάρων τετραγώνων, οι φιλότεχνοι της Νέας Υόρκης μπορούν να δουν 327 χαρακτικά του: 123 χαρακτικά- παραλλαγές πάνω σε 20 θέματα (γυμνά, ζώα και μυθικά τέρατα) φιλοξενεί το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης. Και τέσσερις δρόμους πιο πάνω, η Γκαλερί Μάρλμπορο παρουσιάζει τις γυναίκες του Πικάσο. Ανώνυμα μοντέλα, μυθολογικές μορφές, ερωμένες και σύζυγοι ποζάρουν στα 204 έργα της έκθεσης που χρονολογούνται από το 1905 έως το 1968. Στη Βρετανία, φως στον ακτιβιστή της ειρήνης και της ελευθερίας Πικάσο ετοιμάζεται να ρίξει η έκθεση που ανοίγει στις 21 Μαΐου στο παράρτημα της Τέιτ Μόντερν στο Λίβερπουλ. Θα εκτεθούν 150 έργα και σχέδια στην πρώτη διοργάνωση η οποία θα ερευνήσει σε βάθος τη μεταπολεμική δράση του. Οσοι μάλιστα αποφασίσουν να κάνουν μια βόλτα μέχρι το Σόμερσετ, 60 χαρακτικά και λιθόγραφα του Πικάσο θα εκτίθενται σε τοπική γκαλερί.

Ούτε η Κωνσταντινούπολη έμεινε εκτός κλίματος Πικάσο. Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα, φιλοξενείται έκθεση χαρακτικών του στο Μουσείο του Πέρα.

Η έκθεση «Πικάσο και δάσκαλοι» στο Γκραν Παλέ στο Παρίσι είχε 7.270 επισκέπτες ημερησίως (8/10/08-2/2/09)

Λινοτυπίες στην Αθήνα

Σε ρυθμούς Πικάσο κινείται και η Αθήνα। Οι φίλοι της τέχνης μπορούν να πάρουν μια καλή πρόγευση από τους πειραματισμούς του- λινοτυπίες- στην Γκαλερί Γκαγκόζιαν της οδού Μέρλιν έως τις 30 Απριλίου, κατόπιν ραντεβού। Τα έργα που εκτίθενται στην Αθήνα είναι καμωμένα την περίοδο 1959-1963 με μια τεχνική που ανακάλυψε ο Πικάσο: αντί να χρησιμοποιεί μία ξεχωριστή επιφάνεια από λινόλαιο για κάθε χρώμα, άρχισε να ξαναχαράζει την ίδια επιφάνεια. Και ξανατύπωνε, ανάλογα με τον αριθμό των χρωμάτων που ήθελε να χρησιμοποιήσει σε κάθε έργο.Της

  • Μαίρης Αδαμοπούλου, TA NEA: Δευτέρα 12 Απριλίου 2010

Κωνσταντίνος Μάνος: «Οι Αμερικανοί δεν είναι πια τόσο ανεκτικοί»

Το «American Color 2» αποκαλύπτει πτυχές του σύγχρονου αμερικανικού τρόπου ζωής. Ροντέο και συναντήσεις μοτοσυκλετιστών, πολύβουοι δρόμοι και καυτές παραλίες, διαγωνισμοί cheerleaders και γιορτές, όλα γίνονται καμβάς στο φακό του Κωσταντίνου Μάνου, που απαθανατίζει τολμηρές ακροβασίες ανάμεσα στο πραγματικό και το υπερβατικό, σε εκρήξεις χρωμάτων και βουβών σκιών, σε συναθροίσεις και αποκλεισμούς.

«Σε όλα τα όμορφα πράγματα υπάρχει κάτι περίεργο» έγραψε ο Αρθούρος Ρεμπό. Με αυτήν τη φράση προλογίζεται το «American Color 2». Αφηγητής είναι και πάλι το οξυδερκές βλέμμα του Κωνσταντίνου Μάνου. Οπως και στην πρώτη ενότητα «American Color», και εδώ η αμερικανική πραγματικότητα ανατέμνεται, καθώς ο φακός του συνθέτει φορμαλιστικά εικόνες που κρύβουν εκπλήξεις και μυστήριο, που μάλλον θέτουν ερωτήματα παρά τα απαντούν, που σε κάνουν να επιστρέφεις για να ανακαλύψεις κάθε φορά περαιτέρω σημαινόμενα.

Οι ρίζες του φυτρώνουν στο νησί Αφησιά του Μαρμαρά, απ' όπου κατάγονταν οι γονείς του, πριν μεταναστεύσουν στη Νότια Καρολίνα των ΗΠΑ. Αυτοδίδακτος, διαμόρφωσε από νωρίς την ανθρωποκεντρική φωτογραφική του ταυτότητα, εστιασμένη αρχικά σε κοινότητες απομακρυσμένες από τον πολιτισμό. Το 1961 περιηγήθηκε απ' άκρη σ' άκρη την ελληνική ύπαιθρο για τρία ολόκληρα χρόνια, φωτογραφίζοντας το υλικό της βραβευμένης του ενότητας «Α Greek Portfolio». Τότε έγινε μέλος του πρακτορείου Magnum, ενώ έργα του ανήκουν σήμερα στις μόνιμες συλλογές ευρωπαϊκών και αμερικανικών μουσείων. Σήμερα ζει στο Πρόβινσταουν, μία επαρχιακή πόλη της Βοστώνης, όπου ετοιμάζει τη μεγάλη ρετροσπεκτίβα που αναμένεται το φθινόπωρο του 2011 στο Μουσείο Μπενάκη.

Στο «American Color» εξερευνούσατε πτυχές της αμερικανικής ζωής και κουλτούρας. Το νέο βιβλίο είναι η συνέχειά του;

«Μου άρεσε τόσο πολύ αυτό το είδος της φωτογραφίας, που έγινε απόλαυση· έτσι αποφάσισα να συνεχίσω. Ωστόσο, πρόκειται για νέα δουλειά. Οι εικόνες έχουν ασφαλώς εξελιχθεί και διαφοροποιηθεί. Αλλες είναι πιο σκληρές και ρεαλιστικές, άλλες πιο αφαιρετικές. Θέλω να πιστεύω ότι καθεμία από τις εικόνες που επέλεξα για το βιβλίο αποτελεί και μία έκπληξη».

Η ανθρώπινη παρουσία είναι στο «American Color 2» κάπως πιο υπαινικτική.

«Αυτή η προσέγγιση προέκυψε μέσα στα χρόνια. Αρχισα να χρησιμοποιώ περισσότερο το σώμα, τη μορφή, τις σκιές των ανθρώπων, αποφεύγοντας να δείχνω το πρόσωπο. Μ' αυτό τον τρόπο η ανθρώπινη παρουσία γίνεται πιο συμβολική, γίνεται οικουμενική».

Το χρώμα πρωταγωνιστεί. Είχατε γίνει διάσημος για τις δουλειές σας σε ασπρόμαυρο. Πώς αποφασίσατε τέτοια στροφή; «Το '80 είχα μόλις ολοκληρώσει ένα μεγάλο βιβλίο σε ασπρόμαυρο, το "The Bostonians" (σ.σ.: μια μονογραφία με πορτρέτα κατοίκων της Βοστώνης). Η ανακάλυψη του χρώματος μου αποκάλυψε έναν εντελώς νέο τρόπο σκέψης. Κατά μία έννοια, με έσωσε από το να γίνω ένας ακόμα φωτογράφος που θα μεγάλωνε ζώντας μέσα από τη φήμη των παλιών του φωτογραφιών. Οπως οι μαέστροι, έτσι και οι φωτογράφοι θα έπρεπε να κάνουν τις καλύτερες δουλειές τους όταν μεγαλώνουν, γιατί τότε έχουν γνώση και εμπειρίες».

Ως πολίτης των ΗΠΑ και φωτογράφος που έχει καταγράψει τον αγώνα της αφροαμερικανικής κοινότητας, νιώθετε να έχουν αλλάξει τα πράγματα μετά την εκλογή του Ομπάμα;

«Κάποτε με είχε ρωτήσει ένας έλληνας δημοσιογράφος τι πιστεύω για την Αμερική και του είχα απαντήσει αυθόρμητα: "Η Αμερική είναι μια σαλάτα που δεν ανακατώθηκε". Το ίδιο πιστεύω και σήμερα. Οι Μεξικανοί θεωρούνται τώρα ένα μεγάλο πρόβλημα, όμως κάποτε είχαν έρθει στην Αμερική και οι Ελληνες, οι Ιταλοί, οι Κινέζοι... Οι Αμερικανοί δεν είναι πια τόσο ανεκτικοί. Οι αντιθέσεις οξύνονται: οι Βόρειοι και οι Νότιοι, η ανατολική χώρα και η δυτική, οι πλούσιοι και οι φτωχοί. Το χάσμα γιγαντώνεται καθώς η μεσαία τάξη παλεύει να επιβιώσει».

Και ο Ομπάμα; «Είναι ένας ειλικρινής άνθρωπος. Πιστεύω ότι πραγματικά ενδιαφέρεται και προσπαθεί να ενώσει τους ανθρώπους· υπάρχουν, ωστόσο, πολιτικοί που του επιτίθενται, κατά τη γνώμη μου εντελώς αδικαιολόγητα. Ισως καταφέρει να ανατρέψει την κατάσταση. Την ίδια στιγμή, με απασχολεί πολύ η κατάσταση στην Ελλάδα· παρακολουθώ στενά στα ΜΜΕ τις εξελίξεις».

Τι έχει προσφέρει η φωτογραφία στη ζωή σας;

«Ασχολούμαι με τη φωτογραφία από τα 13 μου. Ξεκίνησε ως χόμπι, συνεχίστηκε ως χόμπι, παραμένει χόμπι. Την αγαπάω ακόμα όπως στα πρώτα βήματα. Ξέρετε, ποτέ δεν είχα μία δουλειά, την ασφάλεια ενός μισθού. Πέρασα και χρόνια που πάλευα πολύ, που οικονομικά ήταν δύσκολα. Ομως, η φωτογραφία υπήρξε η προτεραιότητά μου. Το πάθος μου. Πιστεύω πως κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει ένα πάθος στη ζωή του. Αυτό της δίνει νόημα».

* Μπορείτε να δείτε τα έργα του Κωσταντίνου Μάνου στην ιστοσελίδα του: www.costamanos.com

** Το βιβλίο «American Color 2» κυκλοφορεί στην Ελλάδα από την Apeiron Photos (τηλ. 210 6007925, www.apeironphotos.com)

«Το μέλλον που χάσαμε»

ΧΕΡΜΑΝ ΜΠΛΑΟΥΤ Εργο από την έκθεση του Γερμανού καλλιτέχνη, που  εγκαινιάζεται την Τρίτη στην αίθουσα Τέχνης «Γιάννα Γραμματοπούλου».
ΧΕΡΜΑΝ ΜΠΛΑΟΥΤ Εργο από την έκθεση του Γερμανού καλλιτέχνη, που εγκαινιάζεται την Τρίτη στην αίθουσα Τέχνης «Γιάννα Γραμματοπούλου».

Την ερχόμενη Τρίτη 13 Απριλίου εγκαινιάζεται στην αίθουσα τέχνης «Γιάννα Γραμματοπούλου» η έκθεση του Χέρμαν Μπλάουτ, γνωστού Γερμανού καλλιτέχνη που διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα από το 1965.

Ο Μπλάουτ σε αυτήν τη νέα ζωγραφική ενότητα δημιουργεί έναν διάλογο ανάμεσα στην ομορφιά της φύσης και το κατεστραμμένο περιβάλλον.

Εχει ενδιαφέρον πως αφορμή για τη δουλειά του στάθηκε η μελέτη του στα Ελευσίνια Μυστήρια, ήδη από τη δεκαετία του ‘70.

Η παρατήρηση της καταστροφής ενός χώρου ομορφιάς και λύτρωσης τον οδήγησε από το 1974 στις αφηγήσεις διαλόγων περιβάλλοντος και φύσης γενικότερα.

Ο Μπλάουτ μέσα από την ενότητα «Το μέλλον που χάσαμε» αναφέρεται στις πυρκαγιές του 2007.

Αντιπαραθέτει τη ζωή με την κόλαση, τα σκούρα χρώματα με την εκρηκτική ομορφιά της φύσης και προσπαθεί να συγκινήσει... Να θυμίσει...

Εως τις 30 Απριλίου.

Saturday, April 10, 2010

Δεν ήμασταν περιθώριο, αλλά κέντρο του κόσμου


Η διάσημη φωτογράφος Ναν Γκόλντιν επιχειρεί αναδρομή σε μιαν άλλη εποχή

Της Mαργαριτας Πουρναρα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 11/04/2010

Η φωτογράφος Ναν Γκόλντιν είναι σταρ. Με τον τρόπο της. Την ημέρα που δώσαμε ραντεβού στην γκαλερί της Ρεβέκκας Καμχή δεν είχε διάθεση να βγει από το δωμάτιο του ξενοδοχείου της. Υστερα από 2 ώρες αναμονής στο λόμπι, τη συνάντησα επιτέλους από κοντά. Φορούσε τζιν με λερωμένα μπατζάκια, ανδρικές κάλτσες, γόβες, μαύρες πέρλες στο λαιμό και ένα ρολόι Cartier. Κάπνιζε συνεχώς, οι στάχτες έπεφταν ή πάνω στα ρούχα της ή στο pony skin χαλί της σουΐτας. Μιλούσε αργά, σαν να έκανε μια προσωπική, ιερή εξομολόγηση για εκείνα τα άγρια χρόνια του ’70 και του ’80, τότε που φωτογράφιζε ανθρώπους στην κόψη του ξυραφιού, χρήστες ναρκωτικών και τρανσέξουαλ, καθιερώνοντας φωτογραφική «σχολή». Με τα χρόνια, η δουλειά της γλύκανε. Τώρα παρουσιάζει στην Αθήνα, μια ενότητα λήψεων με παιδιά, σε πόζες τρυφερές και παιχνιδιάρικες, που αφήνουν εντελώς διαφορετική επίγευση στον θεατή.

Ως αυθεντική σταρ, η Γκόλντιν έχει πιστό κοινό. Στην ομιλία της πριν από μερικές εβδομάδες στην Ελληνοαμερικανική Ενωση, ο κόσμος γέμισε την αίθουσα και απλώθηκε μέχρι τα σκαλιά του επάνω ορόφου. Εκείνη εμφανίστηκε περιποιημένη, φλέρταρε με το κοινό με εκείνο το στραβό χαμόγελο και το διαπεραστικό βλέμμα, δέχθηκε ερωτήσεις για τη φωτογραφία, τις γκέι-στρέιτ σχέσεις, την κοσμοθεωρία της. «Ποτέ δεν έχω φωτογραφίσει ανθρώπους να κάνουν κάτι που δεν έχω κάνει και εγώ η ίδια», απαντούσε με την συμπόνια και τη σοφία κάποιου που γνωρίζει καλά την ανθρώπινη ψυχή. Η δική μας κουβέντα ξεκίνησε από τη Νέα Υόρκη, όταν πέθαινε το punk και γεννιόταν το new wave. «So fucking long ago”, όπως σχολίασε και η ίδια πριν ξεκινήσει το flash back της σε μιαν άλλη εποχή.

«Η Νέα Υόρκη που εγώ γνώρισα δεν έχει καμιά σχέση με τη σημερινή. Τότε, στο Μπάουερι, νοικιάζαμε σπίτια με 70 δολάρια το μήνα. Τώρα, έχουν γίνει ξενοδοχεία με εκατοντάδες δολάρια τη βραδιά. Ετσι, λοιπόν, όταν ακούω ότι το New Museum απέκτησε νέα αστραφτερή στέγη εκεί, αηδιάζω. Ξαφνικά έγινε σημείο αναφοράς σε μια συνοικία, που έχασε την παλαιά της ταυτότητα, το μποέμ πνεύμα και μπήκε στη φορμόλη του πλούτου. Τα καταφύγια για αστέγους εξαφανίστηκαν και τώρα σκοντάφτεις επάνω σε eurotrash τουρίστες. Αυτό που μου λείπει περισσότερο από εκείνη την περίοδο της δεκαετίας του ’70 είναι η αίσθηση της κοινότητας. Δεν ξέρω ποια ήταν η συγκολλητική ουσία που μας είχε φέρει κοντά. Ημασταν μια ομάδα υπέροχα ετερόκλητων ανθρώπων με γκέι και στρέιτ, καλλιτέχνες, μουσικούς, συγγραφείς, Ευρωπαίους και Αμερικανούς. Ολοι μας δημιουργικοί, ελεύθεροι, σαν τα αγρίμια. Και ύστερα, αυτό το πνεύμα της συνύπαρξης χάθηκε για πάντα. Από τα τέλη του ’80 μέχρι και το 1993 σχηματίστηκε ξανά μια μικρή κοινωνία τέτοιων ανθρώπων αλλά ήταν απλώς το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου. Δεν άντεχα άλλο, μετακόμισα στο Βερολίνο για 2 - 3 χρόνια. Σήμερα, η Ν. Υόρκη είναι απεχθής. Εχει διαμελιστεί σε μικρά κομματάκια, όλοι οι δρόμοι ανήκουν κάπου. Είσαι στο ΝοΗο, το SοΗο, το ΒοΗο. Οι άλλοι σε κρίνουν ανάλογα με το πού είναι το διαμέρισμά σου», εξηγεί η Γκόλντιν.

«Το απαύγασμα του life style είναι ότι μερικοί πιστεύουν πως όλα κατηγοριοποιούνται», προσθέτει η πενηνταεπτάχρονη φωτογράφος. «Το ίδιο προσπάθησαν να κάνουν και με τη δουλειά μου. Οταν φωτογράφιζα εκείνη στην τρομερή ράτσα των ανθρώπων που συνυπήρχε αγελαία, που ρούφαγε το μεδούλι της ζωής, φλέρταρε με τα όρια... Δεν ήμασταν περιθώριο όπως μας βάφτιζαν, αλλά το κέντρο του κόσμου και του εαυτού μας. Οι υπόλοιποι με τις νορμάλ ώρες εργασίας, τις πληκτικές καθημερινότητες, οι στρέιτ, οι καριερίστες ήταν στην απέξω. Kάποιες από τις λήψεις ήταν στην Νέα Υόρκη, άλλες στην Ευρώπη. Δεν είχε σημασία ο τόπος αλλά η χρονική συγκυρία που έκανε κάποιες καταστάσεις να ανθίσουν. Τελικά ενδιαφέρομαι περισσότερο για “φυλές” ανθρώπων παρά για χώρες. Οταν γνωρίζω κάποιον, μυρίζομαι αμέσως αν έχουμε τα ίδια χνώτα. Είναι η αίσθηση του χιούμορ, ο τρόπος που στέκεται απέναντι στον κόσμο».

«Λένε ότι η φωτογραφία είναι ένας μικρός θάνατος. Φωτογραφίζεις μια στιγμή και ταυτόχρονα τη σκοτώνεις. Εγώ τα βλέπω αλλιώς. Φωτογραφία σημαίνει δίνω στα πράγματα ζωή. Ξεχωρίζω κάποια στιγμή, της χαρίζω αξία. Ολο και περισσότερο τελευταία προσπαθώ να μη δείχνω τις φωτογραφίες μου μία - μία αλλά σαν ένα corpus, μια διαδοχή εικόνων, κεφάλαια ολόκληρα που έχουν μουσική επένδυση και οντότητα. Μοιάζει πιο πολύ με κινηματογράφο όπου έχω μαζέψει διάφορα πολύτιμα στιγμιότυπα και τα έχω βάλει το ένα δίπλα στο άλλο. Ενα όμορφο τοπίο, ένα αξιέραστο πρόσωπο, ένα βλέμμα, ένα κτίριο που καταρρέει, κάποιον που μπαίνει ουρλιάζοντας σε μια παγωμένη θάλασσα.

»Στην Αμερική υπάρχει ένα είδος συναισθηματικού θανάτου. Ο χρόνος κυλάει πιο γρήγορα και δεν αφήνει περιθώριο να αναπτυχθεί τίποτα. Το μόνο που εκφράζεται με μεγαλύτερη ευκολία είναι η αγωνία, ακόμα και για απλά πράγματα. Να, είσαι λ.χ. στη Νέα Υόρκη, περιμένεις στην ουρά ενός σούπερ μάρκετ για να πληρώσεις κάτι και ο πελάτης που είναι στο ταμείο δεν έχει έτοιμα τα χρήματά του. Αμέσως αναπτύσσεται μια τρομερή ένταση, λες και τα χαμένα δευτερόλεπτα είναι χρόνια από τη ζωή των υπολοίπων. Στην Ευρώπη, τα πράγματα είναι καλύτερα. Μεγαλώνοντας, έχω κατανοήσει ότι ο χρόνος και ο τρόπος που τον προσμετρούμε είναι το πιο σημαντικό μέγεθος της ζωής».

Θέλω να ζω σαν να είμαι συνεχώς δεκαεννέα ετών

– Θα θέλατε να είχατε κάνει παιδιά;

– Θα ήθελα ένα παιδί, όχι περισσότερα. Ο τρόπος ζωής μου, όμως, δεν επέτρεπε μια τέτοια επιλογή. Οι καλλιτέχνες είναι τα πιο εγωκεντρικά όντα, ταξιδεύουν συνέχεια, αποφεύγουν τις ευθύνες και τις ρουτίνες. Είναι οι ίδιοι τα παιδιά. Και εγώ είμαι ακόμα παιδί... Βέβαια, το θέμα της οικογένειας έχει αλλάξει πολύ. Γνωρίζω ανθρώπους που μεγάλωσαν είτε με έναν μόνο γονιό είτε με δύο γονιούς του ίδιου φύλου και είναι ψυχικά ισορροπημένοι. Σε πολλές περιπτώσεις είναι πιο ευτυχείς από άλλους που ανατράφηκαν στην κλασική μορφή οικογένειας. Γενικά, κάθε παιδί είναι έρμαιο της σχέσης που έχουν οι δύο γονείς του. Αν είναι καλή, τότε προχωράει στη ζωή, διαφορετικά απορροφά κάθε συναισθηματικό κραδασμό, κάθε σύγκρουση, την ανταγωνιστικότητα, την επιθετικότητα και χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να τα αποτινάξει από πάνω του μια μέρα.

– Ποια είναι τα παιδιά στις φωτογραφίες σας;

– Τα περισσότερα είναι παιδιά φίλων μου, τα οποία απαθανάτισα σε διαφορετικές ηλικίες. Μου αρέσει να τα φωτογραφίζω γιατί αντανακλούν την παιδική μου πτυχή. Πιστεύω ότι στο ταξίδι της ύπαρξης του κάθε ανθρώπου υπάρχει ρευστότητα. Ανάλογα με τις φάσεις που περνάμε, αναδύονται από μέσα μας διαφορετικά στοιχεία. Η θηλυκή μας πλευρά παλεύει με την αρσενική, το παιδί με τον ενήλικο, πρόσκαιρα κάποιος κερδίζει και ύστερα η μάχη ξαναρχίζει. Εγώ, λ. χ., το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου το πέρασα λες και είμαι 19 ετών. Ο πατέρας μου, που έχει περάσει τα 90, δηλώνει ότι αισθάνεται σαν δωδεκάχρονος. Εχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι εσωτερικές ισορροπίες του φύλου και της ηλικίας μας αλλάζουν συνεχώς. Πλέουμε ανάμεσα στις διαφορετικές μας περσόνες και η φωτογραφία αιχμαλωτίζει ένα προσωρινό πρόσωπό μας.

Η έκθεσή της στην αίθουσα της Ρεβέκκας Καμχή (Λεωνίδου 9, Μεταξουργείο) ολοκληρώνεται στις 29 Μαΐου.

Friday, April 9, 2010

Χρώματα της άνοιξης


Εργο του Κώστα Κουλεντιανού

  • «Απο-πλανήσεις σε τρεις χρόνους» τιτλοφορείται η έκθεση ζωγραφικής της Ερικας Δουραλή (14-30/4) στην αίθουσα εκθέσεων του Γαλλικού Ινστιτούτου Λάρισας (Κούμα 28).
  • Εκθεση ζωγραφικής του Νίκου Οικονομίδη θα παρουσιάσει (14/4-8/5) η γκαλερί «Χρυσόθεμις» (25ης Μαρτίου 20, Χαλάνδρι). Είκοσι πέντε έργα (λάδια, γκουάς, κολλάζ, ακουαρέλες) καταδεικνύουν τις «φθορές» και τις μεταμορφώσεις του ανθρώπου στην πορεία της ζωής του. Στις 22/4 (7.30μ.μ.) θα μιλήσουν για τον ζωγράφο οι: Γιάννης Εμίρης, Βάσω Οικονομοπούλου.
  • «Ευρωπαίοι γλύπτες» είναι ο τίτλος της εικαστικής παρουσίασης (15/4-8/5) στην γκαλερί «Σκουφά» (Σκουφά 4). Περιλαμβάνει έργα γνωστών Ελλήνων γλυπτών που πρωτοστάτησαν στην αναζήτηση, τη διάπλαση και την ανάδειξη του ιδιαίτερου χαρακτήρα της σύγχρονης ελληνικής γλυπτικής. Πρόκειται για δημιουργίες των: Βασιλόπουλου, Κουλεντιανού, Λουκόπουλου, Μελά, Πανουργιά, Παππά, Ρόκου, Σκλάβου και Φιλόλαου. Ταυτόχρονα, παρουσιάζονται έργα σημαντικών Ευρωπαίων γλυπτών. Ανάμεσά τους οι: Vincent Batbedat, Martine Boileau, Eric Claus, Philippe Desloubieres και o Rob Stultiens.
  • Στον «Εικαστικό Κύκλο» (Χαριλάου Τρικούπη 121) θα παρουσιαστεί (20/4-8/5) έκθεση ζωγραφικής του Κώστα Ντιου με τίτλο «εκδοχές αποκάλυψης». Πρόκειται για σειρά έργων - τα περισσότερα λάδια μεγάλων διαστάσεων - που αναφέρονται στην «Αποκάλυψη» του Ιωάννη, θέμα που διαχρονικά απασχόλησε την εικονογραφία και τη ζωγραφική, από τις μικρογραφίες των δυτικών χειρογράφων του 9ου αιώνα, τα έργα των ζωγράφων του 15ου και 16ου αιώνα (Ντίρερ, Μιχαήλ Αγγελος, Ιερώνυμος Μπος κ.ά.), αλλά και νεότερους και σύγχρονους εικαστικούς.